Ποια είναι τα συνηθισμένα ή τυπικά περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές;

Είναι φυσιολογικό για τα βρέφη να προσκολλώνται στα αγαπημένα τους αντικείμενα και να κάνουν αρκετές επαναλαμβανόμενες ρυθμικές κινήσεις, όπως το λίκνισμα του κορμού (μπροστά-πίσω) και το φτερούγισμα των χεριών.  Τα μικρά παιδιά δείχνουν έντονη προτίμηση για συγκεκριμένα παιχνίδια, παραμύθια ή τελετουργίες πριν από τον βραδινό ύπνο. Τα  παιδιά προσχολικής ηλικίας εκδηλώνουν πιο σύνθετες συμπεριφορές, όπως καθημερινές τελετουργίες, επανάληψη ενός συγκεκριμένου ρόλου όταν παίζουν παιχνίδια προσποίησης, συλλογή ή αποθήκευση αντικειμένων, κ.λπ. Κάποια μικρά αγόρια, για παράδειγμα, γοητεύονται πολύ από τα αυτοκίνητα. Παίζουν με αυτοκινητάκια πολλές ώρες την ημέρα, κάνουν ερωτήσεις και αποκτούν πολλές γνώσεις γύρω από τα αυτοκίνητα, μπορούν να αναγνωρίσουν τις μάρκες των αυτοκινήτων στους δρόμους και σε φωτογραφίες, κ.λπ.

Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για το παιδί μου με περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές;

Πολλά παιδιά δείχνουν συνήθως έντονο ενδιαφέρον για μια συγκεκριμένη κατηγορία αντικειμένων ή δραστηριοτήτων και επιδίδονται σε ορισμένες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπως το δάγκωμα των νυχιών, η προσκόλληση σε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι ή η συλλογή ή αποθήκευση συγκεκριμένων αντικειμένων. 

Οι γονείς/φροντιστές ίσως χρειαστεί να ανησυχήσετε εάν οι συμπεριφορές αυτές παρεμβαίνουν στην καθημερινότητα των παιδιών, αποτρέποντάς τα από το να αλληλεπιδρούν με τα άλλα παιδιά ή από το να ασχολούνται  με άλλες δραστηριότητες, και εάν κάθε προσπάθειά τους να τις σταματήσουν οδηγεί σε έκρηξη.

Ίσως χρειαστεί επίσης να ανησυχήσετε και να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, σε περίπτωση που το παιδί σας εμφανίσει κάποια ή κάποιες από τις παρακάτω συμπεριφορές: 

• Επανειλημμένα περιστρέφει αντικείμενα, βάζει στη σειρά τα παιχνίδια του ή φτερουγίζει τα χέρια του μπροστά στα μάτια του.
• Συχνά πετά αντικείμενα χωρίς να προσέχει εάν θα χτυπήσουν κάποιον. 
• Δυσφορεί υπερβολικά στις μικρές αλλαγές. οποιαδήποτε αλλαγή στη ρουτίνα του, θα μπορούσε να το οδηγήσει σε ξεσπάσματα. 
• Προσκολλάται έντονα σε ασυνήθιστα αντικείμενα, όπως βούρτσες, πέτρες και κορδέλες για τα μαλλιά.
• Το ενοχλούν υπερβολικά οι δυνατοί θόρυβοι, όπως ο θόρυβος της ηλεκτρικής σκούπας ή άλλων οικιακών ηλεκτρικών συσκευών.
• Το ενοχλούν ιδιαίτερα το έντονο φως, συγκεκριμένες υφές υφασμάτων, συγκεκριμένες μυρωδιές και γεύσεις.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου με περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές;

Οι γονείς/φροντιστές γνωρίζουν τα παιδιά τους καλύτερα από όλους. Εάν είστε γονέας/φροντιστής, να ξέρετε ότι για ορισμένα παιδιά κάποιες συμπεριφορές, όπως το φτερούγισμα των χεριών, είναι ευχάριστες και τα βοηθούν να διαχειρίζονται νέες ή στρεσογόνες καταστάσεις, ή να εκφράζονται καλύτερα όταν νιώθουν ενόχληση. Παρ’ όλα αυτά, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας όταν αυτές οι συμπεριφορές γίνονται διαταρακτικές ή επικίνδυνες. Ακολουθούν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε να κάνετε:

Εάν έχετε ήδη δοκιμάσει κάποιες ή τις περισσότερες από αυτές τις προτάσεις και οι δυσκολίες που εμφανίζει το παιδί σας επιμένουν, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζητήσετε επαγγελματική υποστήριξη. 

Εάν οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές του παιδιού σας είναι πολύ συχνές και έντονες, εκδηλώνονται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, διαφέρουν πολύ από αυτές που εκδηλώνουν τα παιδιά της ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνουν αρνητικά στην καθημερινή ζωή του ίδιου και της οικογένειάς σας, ίσως αποτελούν ένδειξη πιθανής Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ).

Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορώ να αναζητήσω για να λάβω βοήθεια;

Δεν είναι ασυνήθιστο ορισμένοι γονείς/φροντιστές να βιώνουν ένα αίσθημα ντροπής, ανεπάρκειας ή ενοχής όταν το παιδί τους εκδηλώνει τέτοιες συμπεριφορές. Παρόλο που τα μικρότερα παιδιά συνηθίζουν να εμφανίζουν πολλές από τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που προαναφέρθηκαν, εάν αυτές επιμείνουν ενώ τα παιδιά μεγαλώνουν, ίσως αποτελέσουν λόγο ανησυχίας. Επικοινωνήστε τις ανησυχίες σας στον παιδίατρό σας κατά τη διάρκεια των επισκέψεών σας αλλά και στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις επισκέψεις σας. 

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει σχετικά με τις αρχικές σας ανησυχίες και να σας παραπέμψει σε εξειδικευμένους επαγγελματίες. Οι εργοθεραπευτές, οι λογοθεραπευτές και οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί που αντιμετωπίζει δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Οι επαγγελματίες αυτοί συνεργάζονται και με τους γονείς/φροντιστές και τους μαθαίνουν πώς μπορούν να υποστηρίζουν τα παιδιά τους εκτός των θεραπευτικών συνεδριών.  

Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των υπηρεσιών ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.