Είναι τυπικό φαινόμενο οι κρίσεις πανικού;

Παρόλο που το σώμα μας διαθέτει ένα φυσικό σύστημα συναγερμού, ο οποίος μας «ειδοποιεί» όταν κάτι δεν πηγαίνει καλά ώστε να προετοιμαστούμε για να διαχειριστούμε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, οι κρίσεις πανικού δεν είναι τυπικό φαινόμενο. Συνήθως, όταν παιδιά και έφηβοι βιώνουν κρίσεις πανικού, ο φυσικός συναγερμός τους «χτυπάει» χωρίς να υφίσταται πραγματική απειλή ή πραγματικό πρόβλημα.

Οι κρίσεις πανικού μπορούν να πυροδοτηθούν από συγκεκριμένες καταστάσεις. Αρκετές φορές, όμως, φαίνεται να συμβαίνουν ξαφνικά και χωρίς λόγο. Πολλά παιδιά και έφηβοι που βιώνουν κρίσεις πανικού τους περιγράφουν σα να νιώθουν ότι τους κλείνουν οι τοίχοι ενός δωματίου, σαν να μην μπορούν να αναπνεύσουν ή σαν να πρόκειται να πεθάνουν. Οι κρίσεις πανικού περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα επερχόμενου κινδύνου.
• Ανάγκη διαφυγής.
• Ταχυκαρδία.
• Εφίδρωση.
• Τρέμουλο.
• Δύσπνοια ή αίσθηση ασφυξίας.
• Αίσθημα πνιγμού.
• Πόνο στο στήθος ή δυσφορία.
• Ναυτία ή ζαλάδα.
• Αίσθηση ότι τα πράγματα γύρω τους δεν είναι αληθινά.
• Φόβο απώλειας ελέγχου ή φόβο ότι «τρελαίνονται».
• Φόβο ότι πεθαίνουν.
• Αιμωδίες (μυρμηγκιάσματα) σε ολόκληρο το σώμα.
• Κρυάδες ή εξάψεις.

Τα περισσότερα παιδιά και οι περισσότεροι έφηβοι που έχουν βιώσει μία κρίση πανικού δεν έχουν συνήθως περισσότερες. Ωστόσο, για κάποια παιδιά ή για κάποιους εφήβους η εμπειρία αυτή μπορεί να προκαλέσει τέτοια αναστάτωση, ώστε να αρχίσουν να ανησυχούν ότι θα την ξαναζήσουν. Ίσως είναι αιτία προβληματισμού  όταν τέτοιου είδους ανησυχίες οδηγούν στην αποφυγή χώρων, δραστηριοτήτων ή καταστάσεων που μπορεί να κάνουν τα παιδιά να νιώθουν μη ασφαλή. Το ίδιο ισχύει και όταν προκαλείται ένα αίσθημα αγωνιώδους αναμονής για μια νέα κρίση πανικού, το οποίο τις περισσότερες φορές αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισής της.

Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για τις κρίσεις πανικού ενός μαθητή μου;

Οι μαθητές που παθαίνουν κρίσεις πανικού και αρχίζουν να φοβούνται ότι θα πάθουν ξανά κι άλλες, αναπτύσσουν συνήθως έντονο φόβο για τις σωματικές αισθήσεις που σχετίζονται με τον πανικό, όπως οι αυξημένοι καρδιακοί παλμοί, η εφίδρωση, η δύσπνοια και η ζαλάδα, ακόμα και αν δεν βρίσκονται σε  κρίση πανικού. Ο φόβος αυτός τους ωθεί να δίνουν μεγάλη προσοχή στις σωματικές αυτές εκδηλώσεις, τις οποίες τείνουν να ερμηνεύουν ως ενδείξεις μιας νέας κρίσης. Ο επαναλαμβανόμενος φόβος αυξάνει το επίπεδο άγχους, το οποίο καθιστά τα παιδιά και τους εφήβους πιο ευάλωτους σε νέες κρίσεις, γεγονός που διατηρεί έναν φαύλο κύκλο.

Οι κρίσεις πανικού αποτελούν συνήθως ένδειξη ότι ένας μαθητής αντιμετωπίζει δυσκολίες και συνεπώς χρειάζεται προσοχή και υποστήριξη. Αυτό ισχύει τόσο για τις μεμονωμένες κρίσεις πανικού όσο και για τις επαναλαμβανόμενες. Η έγκαιρη υποστήριξη μπορεί να αποτρέψει την εδραίωση του φαύλου κύκλου του πανικού.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω έναν μαθητή μου με κρίσεις πανικού;

Οι κρίσεις πανικού μπορεί να συμβούν οπουδήποτε, ακόμα και στο σχολείο. Συνήθως διαρκούν περίπου 10-15 λεπτά, αλλά μοιάζουν με αιωνιότητα. Υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να δοκιμάστε να κάνετε, ως εκπαιδευτικός, ώστε να βοηθήσετε έναν μαθητή με κρίσεις πανικού:

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να βοηθήσει σχετικά με κάποιους αρχικούς προβληματισμούς και να παραπέμψει τον μαθητή σε εξειδικευμένους επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, θα  βοηθούσε η συμβουλή από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. 

Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Για να μάθουν οι μαθητές πώς να διαχειρίζονται το άγχος τους και να αποτρέπουν την εμφάνιση μελλοντικών κρίσεων πανικού, είναι σημαντικό να κατανοήσουν τι είναι αυτό που τις πυροδοτεί. Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουν ότι οι αγχώδεις αντιδράσεις είναι παροδικές και ότι δεν αποτελούν όλες οι σωματικές αισθήσεις ενδείξεις επερχόμενης κρίσης πανικού. 

Εάν οι κρίσεις πανικού είναι πολύ συχνές και έντονες, εκδηλώνονται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, προκαλούν φόβο και παρεμβαίνουν αρνητικά στις καθημερινές σχολικές δραστηριότητες του μαθητή σας μέσα στην τάξη, ίσως αποτελούν ένδειξη πιθανής Διαταραχής Πανικού.

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.