Ποιοι είναι οι συνηθισμένοι ή τυπικοί φόβοι;
|
Νεογέννητο-6 μηνών |
Οι δυνατοί θόρυβοι, η απώλεια φυσικής υποστήριξης, οι γρήγορες αλλαγές θέσης, τα άγνωστα αντικείμενα που μετακινούνται γρήγορα προς το μέρος τους |
|
7-12 μηνών |
Οι ξένοι, τα αντικείμενα που ξεπροβάλλουν, η ξαφνική αντιμετώπιση απρόσμενων αντικειμένων ή μη οικείων προσώπων |
|
1-5 ετών |
Οι ξένοι, οι καταιγίδες, τα ζώα, το σκοτάδι, ο αποχωρισμός από τους γονείς, διάφορα αντικείμενα και μηχανήματα, οι δυνατοί θόρυβοι, η τουαλέτα, τα τέρατα, τα φαντάσματα, τα έντομα, οι τραυματισμοί ή οι πληγές στο σώμα |
|
6-12 ετών |
Τα υπερφυσικά όντα, οι σωματικοί τραυματισμοί, οι ασθένειες (το AIDS, ο καρκίνος), οι ληστές, το να μένουν μόνα τους, η αποτυχία, η κριτική, η τιμωρία |
|
12-18 ετών |
Τα τεστ, τα διαγωνίσματα και οι σχολικές εξετάσεις, οι σχολικές επιδόσεις, οι σωματικοί τραυματισμοί, η εξωτερική εμφάνιση, η κριτική των συνομηλίκων, οι αθλητικές επιδόσεις, η κοινωνική αμηχανία |
Τα παιδιά εκφράζουν τους φόβους τους με κλάματα, νευρικότητα, «πάγωμα» (σωματική ακινησία), προσκόλληση σε έναν ενήλικα ή αποφυγή αυτού που φοβούνται. Συχνά, δεν αναγνωρίζουν ότι ο φόβος τους είναι υπερβολικός ή παράλογος και σπάνια δηλώνουν ότι τους προκαλεί υπερβολική δυσφορία. Εάν τα παιδιά ξεπεράσουν τον φόβο της ηλικίας τους, ωριμάζουν και αποκτούν αυτοπεποίθηση.
Οι έφηβοι συνήθως κατανοούν ότι οι φόβοι τους δεν έχουν λογική εξήγηση. Συνήθως, οι φόβοι των εφήβων σχετίζονται με συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις, διαρκούν λίγο και προκαλούν διάφορα σωματικά συμπτώματα, όπως ταχυκαρδία, δύσπνοια, ζαλάδα κ.λπ.
Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για τους φόβους ενός μαθητή μου;
Παρόλο που, σε γενικές γραμμές, ο φόβος είναι ένα κοινό συναίσθημα, δεν οδηγεί συνήθως σε ανεξέλεγκτη ανησυχία ή δεν εμποδίζει τους μαθητές να συμμετέχουν κανονικά σε σχολικές ή άλλες δραστηριότητες. Για παράδειγμα, είναι τυπικό ένα παιδί να φοβάται κάπως να σκαρφαλώσει στην κορυφή ενός μονόζυγου. Εκείνο, όμως, που μας προβληματίζει είναι το να αποφεύγει εντελώς την παιδική χαρά ή το σχολικό διάλειμμα. Παρομοίως, είναι τυπικό για ένα μικρό παιδί να δυσκολευτεί την πρώτη μέρα στο νέο του σχολείο. Όμως, εκείνο που εγείρει προβληματισμό είναι όταν ο μικρός μαθητής αρνείται να πάει στο σχολείο για ένα διάστημα λίγων ή περισσότερων ημερών. Όσον αφορά τους εφήβους, είναι τυπικό να φοβούνται ορισμένες κοινωνικές περιστάσεις με συνομήλικους που δεν γνωρίζουν ακόμη. Όμως, δεν είναι τυπικό εξαιτίας του φόβου αυτού, να αποφεύγουν να συμμετέχουν εντελώς σε κοινωνικές δραστηριότητες.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω έναν μαθητή μου με υπερβολικούς φόβους;
Παρ’ ότι οι μαθητές δεν εκδηλώνουν όλα τα είδη φόβου μέσα στη σχολική τάξη, ορισμένοι φόβοι ενδέχεται να εμποδίσουν έναν μαθητή να συμμετέχει στις δραστηριότητες της τάξης του. Αφού λοιπόν εντοπίσετε κάποιον υπερβολικό φόβο που μπορεί να έχει ο μαθητής σας, υπάρχουν μερικά βοηθητικά πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε να κάνετε, ως εκπαιδευτικός:
- Μιλήστε για αυτό. Θα μπορούσατε να μιλήσετε σε ήρεμο τόνο με τον μαθητή σας π και να μάθετε περισσότερα για αυτά που βιώνει. Δώστε του να καταλάβει ότι θέλετε να μάθετε και να κατανοήσετε τι σκέφτεται και τι αισθάνεται.
- Ακούστε τι λέει ο μαθητής σας. Ενώ ορισμένοι φόβοι φαίνονται μη ρεαλιστικοί στους μεγάλους, για τα παιδιά και τους εφήβους είναι πραγματικοί. Προτού, λοιπόν, προτείνετε λύσεις για τους φόβους του μαθητή σας, μπορείτε να προσπαθήστε να ακούσετε και να καταλάβετε τι τον αναστατώνει, και να τον διαβεβαιώσετε ότι κατανοείτε το συναίσθημά του.
- Δείξτε του τρόπους για το πώς να επιλύει προβλήματα. Χωρίς να απορρίψετε την οπτική του μαθητή σας, μπορείτε να προσπαθήσετε να τον βοηθήσετε να αναλογιστεί τα πραγματικά αίτια του φόβου του και στη συνέχεια να τον βοηθήσετε να βρει ρεαλιστικούς τρόπους για να ανησυχεί λιγότερο.
- Ενημερώστε τους γονείς/φροντιστές του μαθητή σας για τις ανησυχίες σας. Εάν ένας μαθητής σας εκδηλώνει υπερβολικό φόβο, ο οποίος φαίνεται να παρεμβαίνει αρνητικά στις καθημερινές του δραστηριότητες, χρειάζεται να κανονίσετε μια συνάντηση με τους γονείς/φροντιστές του.
- Μιλήστε με τον επαγγελματία ψυχικής υγείας του σχολείου. Αφού μιλήσετε με τους γονείς/φροντιστές του μαθητή, θα μπορούσατε να συμβουλευτείτε τον επαγγελματία ψυχικής υγείας του σχολείου, ώστε να προσδιορίσει εάν το παιδί χρειάζεται περαιτέρω υποστήριξη ή αξιολόγηση.
- Αναζητήστε υποστήριξη. Με την άδεια του γονέα/φροντιστή, μπορείτε, ως εκπαιδευτικός, να συμβουλευτείτε και άλλους επαγγελματίες που ειδικεύονται στην υποστήριξη των παιδιών με συναισθηματικές δυσκολίες.
Ένας παιδίατρος ή οικογενειακός γιατρός μπορεί να βοηθήσει σχετικά με τους αρχικούς προβληματισμούς και να παραπέμψει το παιδί σε εξειδικευμένους επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, θα βοηθούσε η συμβουλή από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).
Εάν οι φόβοι του μαθητή σας είναι πολύ συχνοί και έντονοι, εκδηλώνονται σε διαφορετικές συνθήκες, διαφέρουν πολύ αυτούς που βιώνουν τα παιδιά της ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνουν αρνητικά στις καθημερινές σχολικές του δραστηριότητες μέσα στην τάξη, ίσως αποτελεί ένδειξη πιθανής Ειδικής Φοβίας.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.
Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.
