Ποιες είναι οι συνήθεις ή αναμενόμενες δυσκολίες σε σχέση με την ελλειμματική προσοχή, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα;
Είναι σύνηθες για τα παιδιά κάτω των 6 ετών να εμφανίζουν ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι απαιτήσεις από αυτά σταδιακά αυξάνονται, και αν εξακολουθήσουν να είναι απρόσεκτα, υπερκινητικά ή παρορμητικά, είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στο σχολείο και στις δραστηριότητές τους.
Υπάρχουν και άλλες περιστάσεις κατά τις οποίες παιδιά και έφηβοι ενδέχεται να παρουσιάσουν ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα ή παρορμητικότητα:
- Όταν δεν κοιμούνται ή δεν ξεκουράζονται αρκετά.
- Όταν δεν τρώνε σωστά.
- Όταν νιώθουν αγχωμένα ή πιεσμένα.
- Όταν αισθάνονται λυπημένα ή απογοητευμένα.
- Όταν είναι ιδιαίτερα απορροφημένα από τη χρήση της τεχνολογίας και των ηλεκτρονικών συσκευών.
Οι δυσκολίες που σχετίζονται με ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα δεν συνεχίζονται στην ενήλικη ζωή, καθώς ακόμα και τα παιδιά που μένουν πίσω σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους τελικά ωριμάζουν.
Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για την ελλειμματική προσοχή, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα του παιδιού μου;
Η ελλειμματική προσοχή, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα ενός παιδιού ή ενός εφήβου χρειάζεται να προβληματίσουν τους γονείς/φροντιστές όταν προκαλούν δυσκολίες στο σπίτι, με τους συνομηλίκους ή μέσα στη σχολική τάξη. Μερικές κοινές δυσκολίες που σχετίζονται με την ελλειμματική προσοχή και χρειάζεται να έχουμε στο νου μας είναι:
- Κάνει πολλά λάθη απροσεξίας στα σχολικά μαθήματα.
- Αποσπάται εύκολα η προσοχή του.
- Δυσκολεύεται να ακούσει όταν του μιλούν.
- Δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες.
- Δυσκολεύεται υπερβολικά με τις μεγάλες σε διάρκεια, παρατεταμένες εργασίες και καθήκοντα.
- Ξεχνά πολύ συχνά ακόμα και απλά πράγματα.
- Χάνει συχνά αντικείμενα.
Μερικές κοινές δυσκολίες που σχετίζονται με την υπερκινητικότητα είναι:
- Κινείται νευρικά στη θέση του.
- Στριφογυρίζει.
- Δυσκολεύεται να παραμείνει σε ένα μέρος για πολλή ώρα.
- Τρέχει υπερβολικά, σκαρφαλώνει ή κινείται διαρκώς.
- Δυσκολεύεται να παίξει ήρεμα.
Μερικές συνήθεις δυσκολίες που σχετίζονται με την παρορμητικότητα είναι:
- Είναι ανυπόμονο.
- Δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του.
- Διακόπτει τους άλλους.
- Πετάγεται και μιλάει χωρίς να σκέφτεται.
Κάποια παιδιά και κάποιοι έφηβοι ενδέχεται να αντιμετωπίζουν ορισμένες από αυτές τις δυσκολίες, ενώ άλλα περισσότερες από αυτές. Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά και οι έφηβοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με την ελλειμματική προσοχή είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν επίσης δυσκολίες που σχετίζονται με την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα. Το αποτέλεσμα είναι να δυσκολεύονται ιδιαίτερα να λειτουργήσουν στο σχολείο και να συμμετέχουν σε άλλες δραστηριότητες, ενώ στο σπίτι δημιουργούνται πολλές συγκρούσεις.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου με ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα;
Οι γονείς/φροντιστές γνωρίζουν τα παιδιά τους καλύτερα από όλους. Εάν είστε γονέας/φροντιστής, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε να κάνετε:
- Μιλήστε στον/στην εκπαιδευτικό του παιδιού σας. Εάν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες που σχετίζονται με την ελλειμματική προσοχή, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα, απευθυνθείτε στον/στην εκπαιδευτικό του. Μέσα από τη συζήτηση μαζί του/της, θα μπορέσετε να διαπιστώσετε εάν το παιδί έχει δυσκολίες και στο σχολείο, και αν έχει γίνει κάποια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες αυτές, καθώς και να μάθετε εάν υπάρχουν πρόσθετοι τρόποι για να το υποστηρίξετε.
- Μιλήστε στο παιδί σας, ώστε να μπορέσετε να μάθετε για πόση ώρα μπορεί να συγκεντρωθεί. Εάν έχετε στον νου σας πόση ώρα το παιδί σας είναι σε θέση να προσηλώσει την προσοχή του, θα μπορέσετε να το βοηθήσετε να οργανωθεί στο καθήκον που έχει αναλάβει.
- Βοηθήστε το παιδί σας να επιμερίζει τις μεγάλες εργασίες σε πολλά μικρά βήματα, ώστε να μπορεί να συγκεντρώνεται σε ένα κάθε φορά.
- Βοηθήστε το παιδί σας να φτιάχνει ημερήσια προγράμματα με ενσωματωμένα διαλείμματα και να θέτει στόχους με χρονικές προθεσμίες. Με αυτό τον τρόπο, θα παραμένει συγκεντρωμένο στις εργασίες και τα καθήκοντά του μέχρι να τα ολοκληρώσει.
- Βοηθήστε το παιδί σας να δημιουργεί λίστες ελέγχου ή να χρησιμοποιεί ένα ημερολόγιο. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσει να οργανώνεται καλύτερα και να μην ξεχνά τις υποχρεώσεις του.
- Δημιουργήστε ένα σύστημα ανταμοιβών για να διατηρήσετε το κίνητρο του παιδιού σας να αναλαμβάνει και να ολοκληρώνει καθήκοντα.
- Παρέχετε στο παιδί σας ήρεμες υπενθυμίσεις όταν είναι σημαντικό να παραμείνει καθιστό και συγκεντρωμένο.
- Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να κινείται κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα να δυσκολευτεί όταν χρειαστεί να συγκεντρωθεί σε άλλες δραστηριότητες.
- Αποφύγετε να είστε επικριτικοί με το παιδί σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιδιά που παρουσιάζουν απροσεξία, υπερκινητικότητα ή παρορμητικότητα δεν συμπεριφέρονται έτσι εσκεμμένα ούτε επιδιώκουν να προκαλέσουν δυσκολίες. Η τιμωρία δεν βοηθάει, ενώ ενδέχεται ακόμα και να αυξήσει την ένταση και να επηρεάσει αρνητικά τη σχέση γονιού-παιδιού.
Εάν έχετε ήδη δοκιμάσει ορισμένες ή τις περισσότερες από αυτές τις προτάσεις, και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί σας επιμένουν, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζητήσετε επαγγελματική υποστήριξη.
Εάν η ελλειμματική προσοχή, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα του παιδιού σας εκδηλώνονται πολύ συχνά και έντονα, και σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, διαφέρουν πολύ από αυτές που βιώνουν τα παιδιά της ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνουν αρνητικά στην καθημερινή ζωή του ίδιου και της οικογένειάς σας, ίσως αποτελούν ένδειξη πιθανής Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ).
Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορώ να αναζητήσω για να λάβω βοήθεια;
Πολλές φορές, οι γονείς/φροντιστές βιώνουν ένα αίσθημα ντροπής, ανεπάρκειας ή ακόμα και ενοχής όταν το παιδί τους αντιμετωπίζει δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Εάν ανησυχείτε για το παιδί σας, μπορείτε να λάβετε υποστήριξη και καθοδήγηση. Επικοινωνήστε τις ανησυχίες σας στον παιδίατρό σας κατά τη διάρκεια των επισκέψεών σας αλλά και στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις επισκέψεις σας.
Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει σχετικά με τις αρχικές σας ανησυχίες και να σας παραπέμψει σε εξειδικευμένους επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, θα σας βοηθούσε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Οι επαγγελματίες αυτοί συνεργάζονται και με τους γονείς/φροντιστές, και τους μαθαίνουν πώς μπορούν να υποστηρίζουν τα παιδιά τους εκτός των θεραπευτικών συνεδριών.
Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των υπηρεσιών ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.