Ποια είναι η συνηθισμένη ή τυπική διατροφή;

Σε ένα μεγάλο βαθμό, οι τυπικές διατροφικές συνήθειες των παιδιών και των εφήβων καθορίζονται στην πρώιμη παιδική ηλικία και εξαρτώνται από την ιδιοσυγκρασία τους, οργανικές καταστάσεις, αναπτυξιακά ζητήματα, περιβαλλοντικούς και γονεϊκούς παράγοντες. Μερικοί άνθρωποι τρώνε τρία γεύματα την ημέρα, άλλοι δύο και άλλοι πέντε. Τα παιδιά και οι έφηβοι αγαπούν τα σνακ και τα τρώνε συχνά ανάμεσα στα γεύματα (και αυτό συνήθως δεν είναι πρόβλημα). Τα παιδιά και οι έφηβοι μεγαλώνουν και το σώμα τους καταναλώνει όλη την ενέργεια που τους παρέχουν τα γεύματα πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι συμβαίνει στους ενήλικες. Έτσι, τα σνακ είναι σημαντικά μέσα στην ημέρα τους. 

Ορισμένα παιδιά αλλά και ορισμένοι έφηβοι είναι επιλεκτικοί στο φαγητό. Δεν τους αρέσει να τρώνε πολλά πράγματα και αρνούνται πεισματικά να τα δοκιμάσουν. Και αυτό, όσο ενοχλητικό και αν είναι, αποτελεί επίσης τυπική συμπεριφορά, αρκεί το επιλεκτικό παιδί να τρώει αρκετή ποσότητα από κάποιο φαγητό.

Τα σημαντικότερα πράγματα που χρειάζεται να θυμόμαστε για την τυπική διατροφή των παιδιών και των εφήβων είναι τα εξής:

• Η τυπική διατροφή περιλαμβάνει την κατανάλωση αρκετής τροφής, ώστε να μας παρέχει την ενέργεια που χρειαζόμαστε μέσα στην ημέρα.
• Η τυπική διατροφή χρειάζεται να είναι ισορροπημένη και να περιλαμβάνει πολλές ομάδες τροφίμων.

Μερικές φορές, όταν τα παιδιά ή οι έφηβοι πεινούν πραγματικά πολύ, μπορεί να φάνε πολύ και γρήγορα, και να καταλήξουν με στομαχικές διαταραχές. Άλλες φορές πάλι, όταν δεν νιώθουν καλά, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν έχουν κρυολογήσει, δεν έχουν όρεξη να φάνε ή να πιουν τίποτα. Και οι δύο αυτές καταστάσεις είναι συνηθισμένες.

Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για τη διατροφή του παιδιού μου;

Προβληματισμός  μπορεί να προκύψει όταν τα παιδιά ή οι έφηβοι τρώνε είτε πάρα πολύ είτε πάρα πολύ λίγο. 

Ορισμένες ενδείξεις δυσκολιών στη διατροφή των παιδιών είναι οι εξής:

• Περιοριστικές διατροφικές συνήθειες, που οδηγούν σε αισθητή απώλεια σωματικού βάρους.
• Κατανάλωση μη βρώσιμων ουσιών.
• Τακτική υπερκατανάλωση τροφής, που οδηγεί σε ενόχληση και ορισμένες φορές σε δυσφορία.
• Μεγαλύτερες περίοδοι αφαγίας από το αναμενόμενο. 
• Προφανής απέχθεια ή αποφυγή ορισμένων τροφίμων εξαιτίας της εμφάνισης, της μυρωδιάς, της υφής και/ή της θερμοκρασίας τους.

Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι συνήθως παρουσιάζουν τα ακόλουθα:

• Περιοριστική διατροφή ή δίαιτα, που οδηγεί σε αισθητή απώλεια σωματικού βάρους.
• Αποχώρηση στην τουαλέτα ή στο υπνοδωμάτιο αμέσως μετά τα γεύματα.
• Τακτική υπερκατανάλωση τροφής που οδηγεί σε ενόχληση και ορισμένες φορές σε παράπονα.
• Μεγαλύτερες περίοδοι αφαγίας από το αναμενόμενο.
• Έμετο χωρίς ιατρικά ή σωματικά αίτια.
• Άδεια περιτυλίγματα τροφίμων ή κρυμμένα τρόφιμα στο υπνοδωμάτιο.
• Δυσκοιλιότητα χωρίς κλινικά ή σωματικά αίτια.
• Ακανόνιστη έμμηνος ρύση χωρίς κλινικά ή σωματικά αίτια (για τα κορίτσια).
• Χρήση φαρμάκων (π.χ., καθαρτικών, διουρητικών) χωρίς ιατρική συνταγή.
• Υπερβολική άσκηση γενικά και/ή μετά από υπερβολική κατανάλωση τροφής.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου με δυσκολίες στη διατροφή;

Οι γονείς/φροντιστές γνωρίζουν τα παιδιά τους καλύτερα από όλους. Εάν είστε γονέας/φροντιστής, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε να κάνετε:

Εάν έχετε ήδη δοκιμάσει ορισμένες ή τις περισσότερες από αυτές τις προτάσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί σας επιμένουν, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια.

Εάν οι δυσκολίες του παιδιού σας στη διατροφή και τη σίτιση είναι πολύ συχνές και έντονες, εκδηλώνονται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, διαφέρουν πολύ από αυτές που αντιμετωπίζουν τα παιδιά της ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνουν αρνητικά στην καθημερινή ζωή του ίδιου και της οικογένειάς σας, ίσως αποτελούν ένδειξη  κάποιας πιθανής Διαταραχής Πρόσληψης Τροφής, όπως η Ψυχογενής Ανορεξία ή η Ψυχογενής Βουλιμία.

Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορώ να αναζητήσω για να λάβω βοήθεια;

Πολλές φορές, οι γονείς/φροντιστές βιώνουν ένα αίσθημα ντροπής, ανεπάρκειας ή ακόμα και ενοχής όταν το παιδί τους αντιμετωπίζει διατροφικές δυσκολίες. Εάν ανησυχείτε για το παιδί σας, μπορείτε τώρα να λάβετε υποστήριξη και καθοδήγηση. Επικοινωνήστε τις ανησυχίες σας στον παιδίατρό σας κατά τη διάρκεια των επισκέψεών σας αλλά και στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις επισκέψεις σας.

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει σχετικά με τις αρχικές σας ανησυχίες και να σας παραπέμψει σε εξιδεικευμένους επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, θα σας βοηθούσε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Οι επαγγελματίες αυτοί συνεργάζονται και με τους γονείς/φροντιστές, και τους μαθαίνουν πώς μπορούν να υποστηρίζουν τα παιδιά τους εκτός των θεραπευτικών συνεδριών.

Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των υπηρεσιών ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.