Ποιος είναι ο συνηθισμένος ή τυπικός φόβος αποχωρισμού;

Σχεδόν όλα τα παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών προσκολλώνται στους γονείς/φροντιστές τους και κλαίνε όταν εκείνοι τα αφήνουν, ακόμα και για λίγο. Τα βρέφη δεν έχουν αντίληψη του χρόνου. Για εκείνα, ο γονέας που φεύγει από το δωμάτιο φεύγει για πάντα. Τα βρέφη αγχώνονται και φοβούνται όταν ο γονέας τους φεύγει από το οπτικό τους πεδίο. Τυπικά, το στάδιο αυτό ολοκληρώνεται όταν το παιδί κλείσει τα 3 έτη. Τα μικρά παιδιά ενδέχεται επίσης να:

• Aναστατώνονται όταν ο γονέας/φροντιστής τους που τα κρατά αγκαλιά τα δίνει σε κάποιον άλλον ενήλικα.
• Δυσκολεύονται να αποχαιρετήσουν τον γονέα/φροντιστή τους όταν τα αφήνει στην πόρτα του σχολείου.
• Δυσκολεύονται να πουν καληνύχτα, οπότε και ζητούν από τον γονέα/φροντιστή να παραμείνει στο δωμάτιο μέχρι να τα πάρει ο ύπνος.

Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για τον φόβο αποχωρισμού του παιδιού μου;

Είναι τυπικό ακόμα και για τα μεγαλύτερα παιδιά να αισθάνονται φόβο σε κάποιο βαθμό όταν αποχωρίζονται τους γονείς/φροντιστές τους, αλλά είναι σε θέση να καταφέρουν να τους αποχωριστούν με λίγη συναισθηματική και κοινωνική υποστήριξη. Οι ενδείξεις ότι ένα παιδί ίσως βιώνει υπερβολικό φόβο αποχωρισμού είναι μεταξύ άλλων οι εξής:

Για τα μικρότερα παιδιά:

• Κλαίνε ή ξεσπούν με θυμό όταν ο γονέας/φροντιστής τους φεύγει από το δωμάτιο.
• Προσκολλώνται στον γονέα/φροντιστή ή κλαίνε σε νέες καταστάσεις.
• Ακολουθούν συνεχώς κάποιον γονέα/φροντιστή μέσα στο σπίτι.
• Ξυπνούν τη νύχτα και κλαίνε.
• Αρνούνται να πάνε για ύπνο χωρίς την παρουσία ενός από τους γονείς/φροντιστές τους.
• Αρνούνται να πάνε στον παιδικό σταθμό ή στο σχολείο για να μην αποχωριστούν τον γονέα/φροντιστή τους.
• Εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα όταν αποχωρίζονται τους γονείς/φροντιστές τους, όπως πονοκέφαλο, πόνο στην κοιλιά και έμετο.

Για τα μεγαλύτερα παιδιά:

• Φοβούνται ότι κάτι κακό θα συμβεί σε ένα μέλος της οικογένειάς τους όταν εκείνο βρίσκεται μακριά.
• Νιώθουν την ακατανίκητη ανάγκη να γνωρίζουν πού βρίσκονται οι γονείς/φροντιστές τους και να επικοινωνούν μαζί τους τηλεφωνικά ή μέσω γραπτών μηνυμάτων.
• Εμφανίζουν συχνούς πόνους στο στομάχι, στο κεφάλι ή σε άλλα μέρη του σώματος.
• Έχουν εφιάλτες ότι συμβαίνουν άσχημα πράγματα σε κάποιο μέλος της οικογένειάς τους ή στα ίδια.
• Νιώθουν ασφαλή στο σπίτι και αρνούνται να πάνε σχολείο, γεγονός που μπορεί να τα οδηγήσει σε σχολικές δυσκολίες και/ή κοινωνική απομόνωση.
• Αρνούνται να πάνε στην κατασκήνωση, να κοιμηθούν σε σπίτια φίλων ή να κάνουν εξωτερικά θελήματα.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου με υπερβολικό φόβο αποχωρισμού;

Οι γονείς/φροντιστές γνωρίζουν τα παιδιά τους καλύτερα από όλους. Εάν είστε γονέας/φροντιστής, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε να κάνετε:

Εάν έχετε ήδη δοκιμάσει κάποιες ή τις περισσότερες από αυτές τις προτάσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί σας επιμένουν, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζητήσετε επαγγελματική υποστήριξη. 

Εάν ο φόβος του αποχωρισμού του παιδιού σας είναι πολύ συχνός και έντονος, εκδηλώνεται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, διαφέρει πολύ από αυτόν που βιώνουν τα παιδιά της ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνει αρνητικά στην καθημερινότητα του ίδιου και της οικογένειάς σας, ίσως αποτελεί ένδειξη πιθανής Διαταραχής Άγχους Αποχωρισμού.

Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορώ να αναζητήσω για να λάβω βοήθεια;

Πολλές φορές, οι γονείς/φροντιστές βιώνουν ένα αίσθημα ντροπής, ανεπάρκειας ή ακόμα και ενοχής όταν το παιδί τους αντιμετωπίζει δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με υπερβολικό φόβο αποχωρισμού. Εάν σας ανησυχεί ο υπερβολικός φόβος αποχωρισμού του παιδιού σας, μπορείτε τώρα να λάβετε υποστήριξη και καθοδήγηση. Επικοινωνήστε τις ανησυχίες σας στον παιδίατρό σας κατά τη διάρκεια των επισκέψεών σας αλλά και στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις επισκέψεις σας.

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει σχετικά με τις αρχικές σας ανησυχίες και να σας παραπέμψει σε ειδικούς επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, θα σας βοηθούσε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Οι επαγγελματίες αυτοί συνεργάζονται και με τους γονείς/φροντιστές, και τους μαθαίνουν πώς μπορούν να υποστηρίζουν τα παιδιά τους εκτός των θεραπευτικών συνεδριών. 

Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των υπηρεσιών ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.