Ποια είναι η συνηθισμένη ή τυπική εικόνα του σώματος;

Μερικά παιδιά και σχεδόν όλοι οι έφηβοι ανησυχούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο για την εξωτερική τους εμφάνιση. Η επίγνωση και η αντίληψη του σώματος επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις σωματικές αλλαγές στη διάρκεια της εφηβείας, από τις σχέσεις με τους συνομηλίκους και την αποδοχή από εκείνους, καθώς και από μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με το ιδανικό και προτιμώμενο σώμα. Κάποιες φορές, είναι αναμενόμενο να προσπαθούν οι έφηβοι γρήγορα και σχετικά εύκολα να αλλάξουν την εμφάνισή τους με το χτένισμα, το μακιγιάζ, τα ρούχα και τα αξεσουάρ. Τυπική θεωρείται και μια κάποια δόση δυσαρέσκειας που έχουν για το σώμα τους, εξαιτίας των πολλών αλλαγών και επιρροών γύρω από την αντίληψη που υπάρχει για το ιδανικό σώμα. Παρ’ όλα αυτά, η υπερβολική ενασχόληση με την εξωτερική εμφάνιση και οι υπερβολικές προσπάθειες αλλαγής της χρήζουν προσοχής.

 

Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για την εικόνα που έχει ένας μαθητής μου για το σώμα του;

Η άποψη που έχουν ορισμένα παιδιά ή έφηβοι για την εμφάνισή τους είναι μη ρεαλιστική. Όσα έχουν αρνητική αντίληψη για την εικόνα του σώματός τους ενδέχεται να κρατούν τις απόψεις τους για την εμφάνισή τους και οποιαδήποτε προσπάθεια για αλλαγή της σαν επτασφράγιστο μυστικό. Άλλα πάλι μπορεί να μιλούν ανοιχτά για πολλά από τα πράγματα που δεν τους αρέσουν πάνω τους. Καμιά από αυτές τις συμπεριφορές δεν είναι συνήθως υγιής.

Οι εκπαιδευτικοί μπορεί να παρατηρήσουν ότι κάποιος μαθητής ασχολείται υπερβολικά με την εμφάνισή του. Αυτά τα παιδιά και οι έφηβοι ενδεχομένως έχουν μια μη ρεαλιστική εικόνα για το σώμα τους, πράγμα που σημαίνει ότι ενώ οι άλλοι βλέπουν ένα υγιές άτομο, τα ίδια, όταν κοιτάζονται στον καθρέφτη, βλέπουν τον εαυτό τους σαν έναν εντελώς διαφορετικό άνθρωπο. Επιπλέον, όταν η οικογένεια ή οι φίλοι τους τούς διαβεβαιώνουν ότι η εμφάνισή τους είναι μια χαρά, αυτό μπορεί ελάχιστα να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται ή την εικόνα που βλέπουν στον καθρέφτη.

Άλλες συμπεριφορές που εγείρουν προβληματισμό είναι οι εξής:

  • Χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και αναβολικών.
  • Υπερβολική σωματική άσκηση (π.χ. άρση βαρών).
  • Επίμονη ενασχόληση με ουλές στο δέρμα, με τα μαλλιά και τα χαρακτηριστικά του προσώπου (π.χ. υπερβολική χρήση μακιγιάζ ή σολάριουμ).
  • Η αίσθηση ότι δεν είναι ελκυστικοί.
  • Επαναλαμβανόμενος έλεγχος στον καθρέφτη ή σε φωτογραφίες τους των χαρακτηριστικών τους εκείνων που οι ίδιοι αντιλαμβάνονται ως ελαττωματικά.
  • Χαμηλή αυτοεκτίμηση, συναισθηματική αστάθεια και δυσκολίες στην κοινωνική συναναστροφή.
  • Το να ζητά συχνά ένας μαθητής την άδεια για να βγαίνει έξω από τη σχολική αίθουσα.
  • Δυσφορία ή άρνηση του μαθητή να σταθεί μπροστά σε όλη την τάξη (π.χ. για να κάνει μια παρουσίαση).

 

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω έναν μαθητή μου με δυσκολίες που σχετίζονται με την εικόνα του σώματος;

Ως εκπαιδευτικός, εάν προβληματίζεστε για έναν μαθητή σας που έχει αρνητική εικόνα σώματος, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε να κάνετε:

  • Να είστε υποστηρικτικοί. Ενημερώστε τον μαθητή σας ότι έχετε παρατηρήσει πως αντιμετωπίζει δυσκολίες και ότι είστε εκεί για να τον βοηθήσετε. Μια συζήτηση σε υποστηρικτικό κλίμα ίσως βοηθήσει τον μαθητή σας να καταλάβει ότι οι σκέψεις και οι αντιλήψεις του έχουν αξία και λαμβάνονται υπόψη. 
  • Μιλήστε για αυτό. Μπορείτε να δοκιμάσετε να μιλήσετε στον μαθητή σας ώστε να πάρετε περισσότερες πληροφορίες. Είναι σημαντικό να του θέσετε απλές ερωτήσεις ώστε να κατανοήσετε τι ακριβώς βιώνει. Ακούστε πώς νιώθει για το σώμα του, λαμβάνοντας υπόψη σας την οπτική του, ακόμα και αν δεν συμφωνείτε μαζί του. 
  • Χωρίς να αμελήσετε ή να αδιαφορήσετε για τις ανησυχίες του μαθητή σας σχετικά με την εμφάνισή του, βοηθήστε τον να καταλάβει ότι ένα υγιές και λειτουργικό σώμα είναι πιο σημαντικό από οτιδήποτε άλλο. Παρά το γεγονός ότι η εμφάνιση είναι σημαντική και μετράει, το σώμα μας μάς επιτρέπει να βιώνουμε τις εμπειρίες της ζωής, ανεξάρτητα από το σχήμα ή την εμφάνισή του. Τα πόδια μας μάς επιτρέπουν να βαδίζουμε προς νέα μέρη και νέες περιπέτειες. Tα χέρια μας μάς επιτρέπουν να αγκαλιάζουμε τους ανθρώπους που αγαπάμε. Ο κορμός μας  μάς επιτρέπει να στεκόμαστε και να στηριζόμαστε, για να κάνουμε τα πράγματα που θέλουμε.
  • Εστιάστε την προσοχή του μαθητή σας προς  άλλα προσόντα που ο ίδιος εκτιμά ότι μπορεί να διαθέτει, όπως η πνευματώδης προσωπικότητά του ή τα επιτεύγματά του. 
  • Ενημερώστε τους γονείς/φροντιστές του μαθητή σας για τις ανησυχίες σας. Οι γονείς/φροντιστές του μαθητή χρειάζεται να ενημερώνονται για οτιδήποτε ανησυχητικό συμβαίνει στο σχολείο. Ίσως με τον τρόπο αυτό να μπορέσουν να διαπιστώσουν εάν το παιδί εκδηλώνει ανησυχητικές συμπεριφορές και εκτός σχολείου. 
  • Αναζητήστε βοήθεια από τον επαγγελματία ψυχικής υγείας του σχολείου. Καθώς οι δυσκολίες που σχετίζονται με την εικόνα του σώματος ενδέχεται να κρύβουν πιο εκτεταμένα συναισθηματικά και σωματικά ζητήματα, συνιστάται η υποστήριξη του μαθητή από τον επαγγελματία ψυχικής υγείας του σχολείου. 
  • Αναζητήστε υποστήριξη. Με την άδεια του γονέα/φροντιστή, μπορείτε, ως εκπαιδευτικός, να συμβουλευτείτε και άλλους επαγγελματίες που ειδικεύονται στην υποστήριξη των παιδιών με συναισθηματικές δυσκολίες. 

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να βοηθήσει σχετικά με τους αρχικούς προβληματισμούς  και να παραπέμψει σε εξειδικευμένους επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, θα βοηθούσε η συμβουλή από  έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Εάν οι δυσκολίες ενός μαθητή σας αναφορικά με την εικόνα του σώματός του είναι πολύ συχνές και έντονες, εκδηλώνονται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, διαφέρουν πολύ από αυτές που αντιμετωπίζουν τα παιδιά ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνουν αρνητικά στις καθημερινές σχολικές του δραστηριότητες μέσα στην τάξη, ίσως αποτελούν ένδειξη πιθανής Σωματοδυσμορφικής Διαταραχής.

 

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.

 

camhicode-2

Ήταν χρήσιμες αυτές οι πληροφορίες;
Ναι!
Όχι πραγματικά