Ποια είναι η αναμενόμενη ή τυπική κοινωνική συστολή;

Το να είναι κάποιος συνεσταλμένος δεν είναι σε καμία περίπτωση πρόβλημα. Πέρα από αυτή την προδιάθεση στην ιδιοσυγκρασία, πολλά παιδιά βιώνουν συστολή σε κάποιο βαθμό και σε διάφορες ηλικίες. Ωστόσο, τα παιδιά που βιώνουν κοινωνική συστολή σε ένα τυπικό επίπεδο συνήθως ξεθαρρεύουν σιγά σιγά, αφού συνηθίσουν με τον καιρό μια νέα κατάσταση. Άλλες φορές ενώ η συνθήκη απαιτεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα άτομα, όπως για παράδειγμα, όταν επισκέπτονται  μια νέα παιδική χαρά, ίσως κρυφτούν πίσω από έναν ενήλικα που εμπιστεύονται. Οι μικροί μαθητές μπορεί να ντρέπονται την πρώτη φορά που συναντούν νέα συνομήλικα παιδιά ή ενήλικες. Αν και η κοινωνική συστολή μπορεί να εμποδίσει ένα παιδί ή έναν έφηβο να κάνει κάτι για πρώτη φορά, δεν θα τα εμποδίσει σημαντικά να συμμετέχουν στις καθημερινές δραστηριότητες του σχολείου ή εκτός σχολείου. Οι μεγαλύτεροι μαθητές, ακόμα και εκείνοι που εξακολουθούν να είναι συνεσταλμένοι, αναμένεται  να είναι σε θέση να ξεπερνούν τη συστολή τους σε κάποιο βαθμό κοινωνικής αλληλεπίδρασης στο σχολείο και όταν βρίσκονται με τους φίλους τους.   

Πότε χρειάζεται να ανησυχήσω για την κοινωνική συστολή ενός μαθητή μου;

Υπερβολική κοινωνική συστολή είναι όταν ένας μαθητής δείχνει να μην μπορεί να ξεθαρρέψει και παραμένει σιωπηλός ή αποσυρμένος, με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι κοινωνικές και οι μαθησιακές του εμπειρίες. Όταν, για παράδειγμα, ένας μαθητής αρχίσει να πηγαίνει στο νέο του σχολείο, είναι φυσιολογικό να νιώσει συστολή και στην αρχή να μην αλληλεπιδρά πολύ με τους άλλους. Ωστόσο, αναμένεται να εξοικειωθεί με το νέο περιβάλλον μέσα σε μερικές ημέρες έως ένα μήνα. Εάν ο μαθητής δεν τα καταφέρει να ξεθαρρέψει, υπάρχει το ενδεχόμενο να βιώνει υπερβολική κοινωνική συστολή. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να προβληματιστείτε  όταν η κοινωνική συστολή ενός μαθητή σας τον εμποδίζει να συμμετέχει στην τάξη, να αλληλεπιδρά με τους συμμαθητές του ή να συμμετέχει σε ευχάριστες δραστηριότητες. 

Η υπερβολική κοινωνική συστολή προκύπτει όταν τα παιδιά ή οι έφηβοι αντιμετωπίζουν με φόβο κάθε είδους κοινωνική περίσταση και τους τρομοκρατεί το πώς τους βλέπουν οι άλλοι, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να ξεπεράσουν τον φόβο τους να μιλήσουν δημόσια ή μέσα στη σχολική τάξη και να τρομοκρατούνται στην ιδέα να συναντήσουν νέα άτομα, να μιλήσουν στο τηλέφωνο, να γράψουν και να φάνε μπροστά σε άλλους ή να μιλήσουν με κάποιον που δεν γνωρίζουν. Συνήθη είναι και τα σωματικά συμπτώματα, όπως ο πονοκέφαλος και ο πόνος στο στομάχι. Μια άλλη συνήθης δυσκολία που εμφανίζεται συχνά στα μικρότερα παιδιά με υπερβολική κοινωνική συστολή είναι η Επιλεκτική Αλαλία, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να μιλήσουν μπροστά σε συγκεκριμένους ανθρώπους ή σε συγκεκριμένα κοινωνικά περιβάλλοντα (π.χ. στο σχολείο).

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω έναν υπερβολικά συνεσταλμένο μαθητή μου;

Ως εκπαιδευτικός, χρειάζεται να ενημερώσετε τους γονείς/φροντιστές του μαθητή αλλά και τον επαγγελματία ψυχικής υγείας του σχολείου για την υπερβολική κοινωνική συστολή που αντιμετωπίζει ο μαθητής. Μετά την ενημέρωση, ίσως σας ζητηθεί να προσφέρετε στον μαθητή σας διακριτική υποστήριξη. Το κλειδί για να βοηθήσετε έναν υπερβολικά συνεσταλμένο μαθητή είναι η υπομονή. Έχοντας αυτό υπόψη σας, μπορείτε ως εκπαιδευτικός να επιχειρήσετε να κάνετε τα ακόλουθα:

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να βοηθήσει σχετικά με τους αρχικούς προβληματισμούς  και να παραπέμψει το παιδί σε εξειδικευμένους επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, θα βοηθούσε η συμβουλή από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Το δημόσιο σύστημα παρέχει υπηρεσίες στο κοινό μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Η κοινωνική συστολή ενός μαθητή σας που είναι υπερβολική με τέτοιον τρόπο ώστε παρεμβαίνει αρνητικά στις καθημερινές σχολικές του δραστηριότητες μέσα στην τάξη, ίσως αποτελεί ένδειξη Διαταραχής Κοινωνικού Άγχους.  

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.