Ποια είναι η συνηθισμένη ή τυπική χρήση αλκοόλ και ουσιών;

Καμία. Δεν υφίσταται τυπική ή αποδεκτή χρήση αλκοόλ ή ουσιών κατά την παιδική ή την εφηβική ηλικία. 

Παρά το γεγονός ότι η χρήση αλκοόλ και άλλων ουσιών είναι παράνομη για τους ανηλίκους και άρα θα περιμέναμε ότι θα απέχουμε από αυτές, είμαστε περίεργοι και εκτεθειμένοι σε αυτές,  μας τις προσφέρουν και κάποιες φορές μας ασκείται πίεση να τις χρησιμοποιήσουμε. Επιπλέον, όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, όπως άγχος, κατάθλιψη, δυσκολίες συμπεριφοράς και απροσεξία, είμαστε περισσότερο επιρρεπείς στο να δοκιμάσουμε αλκοόλ και ουσίες.

Ενώ οι περισσότερες ουσίες είναι εξαιρετικά επιβλαβείς για όλους, και για τους ενήλικες, οι περισσότεροι ενήλικες καταναλώνουν αλκοόλ περιστασιακά. Όταν είμαστε έφηβοι, ωστόσο, δεν αντιδρούμε στο αλκοόλ όπως οι ενήλικες. Φαίνεται πως  βιώνουμε περισσότερες από τις ευχάριστες επιδράσεις του αλκοόλ, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε εύκολα στην υπερκατανάλωση και την απώλεια ελέγχου. Επιπλέον, ο εγκέφαλος μας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στη νευροτοξικότητα του αλκοόλ, η οποία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία μας, την ασφάλειά μας και την περαιτέρω ανάπτυξή μας μακροπρόθεσμα.

Καθώς το να χρησιμοποιούμε αλκοόλ ή ουσίες συνήθως εξυπηρετεί τον επιθυμητό σκοπό μας (π.χ., μείωση του άγχους, ενίσχυση της θετικής σύντομης εμπειρίας), τουλάχιστον στην αρχή, οι πιθανότητες να επαναλάβουμε τη χρήση τους ενδέχεται να αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας σε αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική ανάπτυξη, την καθημερινή ζωή, τις σχολικές επιδόσεις και τις κοινωνικές σχέσεις, ενώ αυξάνει την τάση μας για ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.

Πότε χρειάζεται να δώσω ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωση αλκοόλ και τη χρήση ουσιών;

Η χρήση αλκοόλ ή ουσιών στην παιδική ή εφηβική ηλικία είναι σε κάθε περίπτωση λόγος ανησυχίας για τους γονείς/φροντιστές. Όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα γίνεται χρήση μιας ουσίας, τόσο περισσότερο εθιστική και επικίνδυνη γίνεται.

Υπάρχουν, επιπλέον, ορισμένες ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι ενδεχομένως η χρήση αλκοόλ και/ή ουσιών γίνεται πολύ σοβαρά προβληματική. Ορισμένες από αυτές τις ενδείξεις είναι:

• Αλλαγές στην συμπεριφορά , τις καθημερινές ρουτίνες και τις φιλικές μας σχέσεις
• Εναλλαγές της διάθεσης, ευερεθιστότητα ή διαπληκτισμοί
• Ασυνήθιστη αναστάτωση, νευρικότητα ή υπερκινητικότητα
• Λήθαργος, επιβράδυνση των αντιδράσεων, περισσότερος ύπνος ή έλλειψη κινήτρου
• Πτώση της σχολικής βαθμολογίας, σχολικές απουσίες, κακές επιδόσεις στο σχολείο ή στην εργασία 
• Απώλεια ενδιαφέροντος για τα χόμπι ή τις εξωσχολικές δραστηριότητες, όπως η ενασχόληση με αθλητικά, καλλιτεχνικά ή κοινωνικά εγχειρήματα 
• Σχόλια από άλλους εκπαιδευτικούς, το προσωπικό του σχολείου, τους συμμαθητές ή τους φίλους και τους γονείς/φροντιστές
• Το να έχουμε περισσότερους φίλους που κάνουν χρήση ουσιών 
• Επικίνδυνη συμπεριφορά, όπως εμπλοκή σε καυγάδες, οδήγηση ενώ είμαστε εξασθενημένοι ή υπό την επήρεια μέθης, ή επικίνδυνη σεξουαλική δραστηριότητα
• Απομόνωση από τους φίλους ή μη συμμετοχή σε σχολικές εκδηλώσεις
• Δανεισμός ή αρπαγή χρημάτων ή τιμαλφών
• Απώλεια από το σπίτι συνταγογραφούμενων φαρμάκων ή αλκοόλ
• Αίσθημα ανάγκης χρήσης ουσιών σε όλες τις καταστάσεις, όπως, για παράδειγμα, στον δρόμο για το σχολείο
• Η αίσθηση ότι για να διασκεδάσουμε πρέπει απαραίτητα να καταναλώσουμε ουσίες
• Αίσθημα ανάγκης χρήσης ουσιών όταν πρέπει να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα
• Το να μην είμαστε σε θέση να σταματήσουμε τη χρήση ακόμα και αν το θέλουμε

Τι μπορώ να κάνω εάν αντιμετωπίζω δυσκολίες  που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ και τη χρήση ουσιών;

Εάν καταλαβαίνεις ότι αντιμετωπίζεις δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ και/ή τη χρήση ουσιών, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείς να δοκιμάσεις να κάνεις:

Εάν προβληματίζεσαι επειδή κάνεις ήδη χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών, ίσως θα σε βοηθούσε να αναζητήσεις επαγγελματική υποστήριξη, καθώς ο έγκαιρος εντοπισμός και η έγκαιρη παρέμβαση είναι απαραίτητες για την στήριξη όποιου κάνει χρήση ουσιών. 

Όταν η χρήση αλκοόλ και άλλων ουσιών είναι πολύ συχνή, έντονη, εκδηλώνεται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια και παρεμβαίνει αρνητικά στην καθημερινή ζωή, ίσως αποτελεί πιθανή ένδειξη Διαταραχών Χρήσης Ουσιών. 

Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορεί να με βοηθήσει;

Πολλές φορές, έχουμε αισθήματα ντροπής, ανεπάρκειας ή ενοχής όταν καταναλώνουμε αλκοόλ και κάνουμε χρήση άλλων ουσιών. Εάν νομίζεις ότι αντιμετωπίζεις τέτοιες δυσκολίες, υπάρχει διαθέσιμη υποστήριξη και καθοδήγηση αυτή τη στιγμή.

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τους αρχικούς σου προβληματισμούς και να σε παραπέμψει σε ειδικούς επαγγελματίες.  Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, μια επίσκεψη  σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη. 

Το δημόσιο σύστημα υγείας  και το δημόσιο σύστημα παιδείας παρέχουν υπηρεσίες μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης  (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.