Ποια είναι το τυπικό στρες μετά από τραυματικές εμπειρίες;

Είναι αναμενόμενο να δυσκολευόμαστε και να αισθανόμαστε φοβισμένοι ή ταραγμένοι μετά από ένα ή περισσότερα σοβαρά περιστατικά που είτε μας τρόμαξαν πολύ είτε μας αναστάτωσαν. Μετά από τραυματικές εμπειρίες, χρειαζόμαστε, συνήθως, λίγο χρόνο για να συνέλθουμε και να προσαρμοστούμε.

Είναι αρκετά σύνηθες μετά από μια τραυματική εμπειρία να εμφανίζουμε κακή διάθεση ή εναλλαγές της διάθεσης, να δυσκολευόμαστε να μείνουμε μόνοι ή μακριά από τους ανθρώπους που εμπιστευόμαστε, να έχουμε ανήσυχο ύπνο και να δυσκολευόμαστε να συγκεντρωθούμε. Επίσης, έχουμε την τάση να αποφεύγουμε τις καταστάσεις ή τα μέρη που σχετίζονται με την τραυματική μας εμπειρία, να έχουμε αποσυνδετικές αναβιώσεις (flashbacks) και/ή εφιάλτες σχετικα με το τραυματικό γεγονός, αλλά και να νιώθουμε άγχος, εύκολη ενόχληση, ενοχές, θλίψη, θυμό ή ντροπή.

Με την πάροδο του χρόνου, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε την τάση να συνερχόμαστε από μόνοι μας από μια τραυματική εμπειρία. Ορισμένοι, ωστόσο, εξακολουθούμε να δυσκολευόμαστε αφού περάσει ένας μήνας ή και περισσότερος χρόνος από το τραυματικό γεγονός. Παρόλο που ο μακροχρόνιος πόνος μπορεί να αποτελέσει λόγο προβληματισμού, για τη διαχείριση των συνεπειών του τραύματος απαιτείται πάντοτε προσοχή και υποστήριξη.

Πότε χρειάζεται να δώσω ιδιαίτερη προσοχή στο παρατεταμένο στρες μετά από τραυματικές εμπειρίες;

Οι ενδείξεις ότι βιώνουμε παρατεταμένη αγωνία μετά από κάποια τραυματική εμπειρία, σαν να «μας έχει στοιχειώσει» το γεγονός, είναι μεταξύ άλλων:

	Παραδείγματα
Συχνή ανάμνηση της τραυματικής εμπειρίας και αίσθηση σαν η εμπειρία να συμβαίνει ξανά	Εικόνες, ήχοι, ή ανεπιθύμητες σκέψεις που σχετίζονται με την τραυματική εμπειρία ξεπηδούν στο μυαλό μας Εφιάλτες ή όνειρα που σχετίζονται με το τραυματικό γεγονός Αίσθημα έντονης δυσφορίας με την ανάμνηση του γεγονότος
Αποφυγή χώρων, ανθρώπων ή δραστηριοτήτων που μπορεί να θυμίζουν την τραυματική εμπειρία	Άρνηση ή μεγάλη απροθυμία να κάνουμε οτιδήποτε σχετίζεται με την τραυματική εμπειρία (π.χ., να μπούμε σε αυτοκίνητο σε περίπτωση που το τραυματικό γεγονός ήταν αυτοκινητικό ατύχημα, ή να φορέσουμε τα ίδια ρούχα με εκείνα που φορούσαμε την ημέρα που συνέβη το τραυματικό γεγονός)
Αρνητικές αλλαγές της διάθεσης ή του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο	Κυκλοθυμία και εναλλαγές διάθεσης Εύκολη ενόχληση ή ανησυχία Δυσκολία να μείνουμε μόνοι ή μακριά από τους ανθρώπους που εμπιστευόμαστε Αισθήματα ενοχής, σαν να φταίγαμε εμείς για αυτό που συνέβη, ντροπή, θυμός ή θλίψη Αντίληψη του κόσμου ως ένα επικίνδυνο ή «κακό» μέρος Απώλεια ενδιαφέροντος για το σχολείο ή τις δραστηριότητες που πριν απολαμβάναμε
Συμπτώματα άγχους εξαιτίας της διαρκούς εσωτερικής εγρήγορσης	Συχνότερη έκφραση φόβου Δυσκολία συγκέντρωσης σε διάφορα καθήκοντα Διαταραγμένος ύπνος Τρομάζουμε πιο εύκολα και πιο συχνά μεξαφνικούς ήχους ή απρόσμενες κινήσεις Πονοκέφαλοι, πόνοι στο στομάχι ή άλλα σωματικά ενοχλήματα

Τι μπορώ να κάνω εάν αντιμετωπίζω δυσκολίες που σχετίζονται με παρατεταμένο στρες μετά από τραυματικές εμπειρίες;

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων μιας τραυματικής εμπειρίας μπορεί να είναι μια πολύ δύσκολη και δυσβάσταχτη διαδικασία. Εάν καταλαβαίνεις ότι δυσκολεύεσαι στον τομέα αυτό, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείς να δοκιμάσεις να κάνεις:

Ζήτησε βοήθεια από έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι. Οι ενήλικες που εμπιστευόμαστε είναι συνήθως οι γονείς/φροντιστές μας, άλλα μέλη της οικογένειάς μας ή κάποιος που είναι υπεύθυνος να μας φροντίζει. Ενημέρωσε τους ενήλικες που εμπιστεύεσαι για τις δυσκολίες σου. Μπορούν να σε στηρίξουν οι ίδιοι, αλλά και να σε βοηθήσουν να λάβεις επιπλέον βοήθεια που ίσως χρειάζεσαι.
Κατάλαβε ότι σε καμιά περίπτωση δεν φταις εσύ για τα άσχημα πράγματα που σου συμβαίνουν. Είναι πολύ σύνηθες να νιώθουμε ενοχές ή ντροπή όταν μας συμβαίνει κάτι κακό. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, αυτό που συνέβη δεν είναι δικό μας λάθος ή δική μας ευθύνη.
Αναζήτησε υποστήριξη από το περιβάλλον σου. Το να μπορούμε να στηριχτούμε στους φίλους και την οικογένειά μας είναι πραγματικά σημαντικό όταν χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες μιας τραυματικής εμπειρίας. Το να μιλήσουμε για αυτό με ανθρώπους που εμπιστευόμαστε μπορεί να ελαφρύνει το βάρος που νιώθουμε.
Διατήρησε όσο το δυνατόν περισσότερο τις καθημερινές σου ρουτίνες. Σε συνθήκες αναστάτωσης και αλλαγών, οι καθημερινές ρουτίνες μάς καθησυχάζουν ότι η ζωή θα φτιάξει και πάλι. Εάν, ωστόσο, δεν μπορείς να διατηρήσεις τις ίδιες ρουτίνες, προσπάθησε τουλάχιστον να εντάξεις στη ζωή σου κάποιες τυπικές συνήθειές σου .
Να αθλείσαι, να τρως καλά και να κάνεις πράγματα που σε ευχαριστούν. Η διατήρηση της σωματικής ευεξίας και η συμμετοχή σε ευχάριστες δραστηριότητες μπορεί να βελτιώσουν τη διάθεσή σου και να σε βοηθήσουν να μεταθέτεις κάποιες φορές την προσοχή σου σε κάτι παραγωγικό
Να θυμάσαι τα καλά πράγματα για τον εαυτό σου. Όταν βιώνουμε τραυματικές εμπειρίες, είναι σύνηθες να νιώθουμε πεσμένοι και όχι και τόσο καλά με τον εαυτό μας. Προσπάθησε, λοιπόν, να θυμάσαι τα καλά πράγματα για τον εαυτό σου, τα δυνατά σου σημεία και όλα εκείνα που σε κάνουν ενδιαφέροντα. Ο καθένας μας είναι μοναδικός με τον δικό του διαφορετικό τρόπο.
Δοκίμασε νέες εμπειρίες. Δοκίμασε να συμμετέχεις σε νέες κοινωνικές δραστηριότητες ή να ενταχθείς σε σχολικούς ομίλους. Επειδή όταν νιώθουμε λυπημένοι έχουμε την τάση να αποσυρόμαστε από τον περίγυρό μας, είναι σημαντικό να είμαστε μαζί με άλλους και να συμμετέχουμε σε ευχάριστες δραστηριότητες.
Κάνε ασκήσεις αναπνοής. Όταν αγχωνόμαστε, η αναπνοή μας γίνεται γρήγορη και ρηχή. Οι βαθιές ανάσες μπορούν να μας βοηθήσουν να ηρεμήσουμε. Πάρε αργά βαθιά εισπνοή μετρώντας μέχρι το τρία και ύστερα βγάλε αργά τον αέρα μετρώντας και πάλι μέχρι το τρία.
Απόφυγε ή περιόρισε την έκθεσή σου σε δυσάρεστες ειδήσεις (ιδιαίτερα αν σχετίζονται με την τραυματική εμπειρία). Η έκθεση σε πληροφορίες για ένα τραυματικό γεγονός το μόνο που κάνει είναι να αυξάνει την αγωνία, τη δυσφορία και τα αρνητικά μας συναισθήματα για την εμπειρία που βιώσαμε.

Εάν έχεις ήδη δοκιμάσει κάποιες ή τις περισσότερες από τις παραπάνω προτάσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζεις επιμένουν, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να ζητήσεις από έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι να αναζητήσει επαγγελματική υποστήριξη.

Εάν η αγωνία μετά από τραυματικές εμπειρίες παρατείνεται για περισσότερο από ένα μήνα μετά το τραυματικό γεγονός, είναι πολύ έντονη, και παρεμβαίνει αρνητικά στην καθημερινή ζωή, ίσως αποτελεί πιθανή ένδειξη Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ).

Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορεί να με βοηθήσει;

Πολλές φορές έχουμε αισθήματα ντροπής, ανεπάρκειας ή ενοχής όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες μετά από ένα τραυματικό γεγονός. Εάν θεωρείς ότι αντιμετωπίζει τέτοιες δυσκολίες, υπάρχει διαθέσιμη υποστήριξη και καθοδήγηση αυτή τη στιγμή.

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τους αρχικούς σου προβληματισμούς και να σε παραπέμψει σε ειδικούς επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, μια επίσκεψη σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη.

Το δημόσιο σύστημα υγείας και το δημόσιο σύστημα παιδείας παρέχουν υπηρεσίες μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.

camhicode-2

Ήταν χρήσιμες αυτές οι πληροφορίες;