Ποια είναι τα συνηθισμένα ή τυπικά περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές;

Όλοι μας έχουμε συγκεκριμένα ενδιαφέροντα, προτιμήσεις, καθημερινές ρουτίνες η τελετουργίες, και αυτό είναι αναμενόμενο. Όταν κάτι μας ευχαριστεί ιδιαίτερα, έχουμε την τάση να θέλουμε να το κάνουμε ή να μιλάμε πολύ για αυτό. Εάν κάποιος, για παράδειγμα, γοητεύεται από το σύμπαν, μπορεί να μιλάει πολύ για αυτό, να αφιερώνει κάποιες ώρες την ημέρα ερευνώντας τα μυστήρια του σύμπαντος και να έχει αποκτήσει πολλές γνώσεις γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Όσον αφορά στις ρουτίνες, οι περισσότεροι από εμάς συνηθίζουμε να κάνουμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες με τον ίδιο τρόπο και την ίδια ώρα, καθώς έτσι νιώθουμε περισσότερο οργανωμένοι και λειτουργικοί.  

Πότε χρειάζεται να δώσω ιδιαίτερη προσοχή στα επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές; 

Κάποιοι από εμάς μπορεί να δείχνουν ιδιαίτερα έντονο ενδιαφέρον για μια συγκεκριμένη κατηγορία αντικειμένων ή δραστηριοτήτων, ή να επιδίδονται σε συγκεκριμένες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπως το να «κολλάνε» σε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι ή να συλλέγουν και να  αποθηκεύουν συγκεκριμένα αντικείμενα. Οι συμπεριφορές αυτές ίσως αποτελούν ένδειξη δυσκολίας εάν παρεμβαίνουν στην καθημερινή μας ζωή και μας εμποδίζουν να αλληλεπιδράσουμε με τους άλλους, και εάν η όποια προσπάθεια διακοπής τους προκαλεί έντονη δυσφορία. 

Υπάρχουν ορισμένες άλλες ενδείξεις στις οποίες χρειάζεται να δώσεις προσοχή και οι οποίες μπορεί να υποδεικνύουν την ανάγκη να ζητήσεις βοήθεια από έναν  ενήλικα που εμπιστεύεσαι ή να αναζητήσεις επαγγελματική βοήθεια: 

• Περιστρέφουμε αντικείμενα επανειλημμένα, βάζουμε στη σειρά τα παιχνίδια ή πεταρίζουμε τα χέρια μας μπροστά στα μάτια μας.
• Πετάμε συχνά αντικείμενα χωρίς να προσέχουμε εάν θα χτυπήσουν κάποιον. 
• Δυσφορούμε υπερβολικά στις μικρές αλλαγές. Οποιαδήποτε αλλαγή στη ρουτίνα μας, μπορεί να μας οδηγήσει σε ξεσπάσματα. 
• Προσκολλόμαστε έντονα σε ασυνήθιστα αντικείμενα, όπως βούρτσες, πέτρες και κορδέλες για τα μαλλιά.

• Μας ενοχλούν υπερβολικά οι δυνατοί θόρυβοι, όπως ο θόρυβος της ηλεκτρικής σκούπας ή άλλων οικιακών ηλεκτρικών συσκευών.

• Μας ενοχλούν ιδιαίτερα το έντονο φως, συγκεκριμένες υφές υφασμάτων, μυρωδιές και γεύσεις.

Τι μπορώ να κάνω εάν αντιμετωπίζω δυσκολίες που σχετίζονται με  περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές;

Μπορεί να είναι πολύ κοπιαστικό και εκνευριστικό να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες μας που σχετίζονται με περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές. Ορισμένες από αυτές τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ίσως λειτουργούν ως βοήθεια στο να αντέξουμε συναισθήματα δυσφορίας που ίσως νιώθουμε.  Κάποιες φορές, όμως, μας κάνουν να νιώθουμε ακόμα χειρότερα. Εάν καταλαβαίνεις ότι δυσκολεύεσαι στον τομέα αυτό, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείς να δοκιμάσεις να κάνεις: 

Εάν έχεις ήδη δοκιμάσει κάποιες ή τις περισσότερες από τις παραπάνω προτάσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζεις επιμένουν, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να ζητήσεις από έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι να αναζητήσει επαγγελματική υποστήριξη. 

Εάν δυσκολίες που σχετίζονται με τις περιορισμένες και τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές είναι πολύ συχνές και έντονες, εκδηλώνονται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, δεν συμβαδίζουν με αυτές που αντιμετωπίζουν άλλα άτομα της ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνουν αρνητικά στην καθημερινή ζωή, ίσως αποτελούν πιθανή ένδειξη  Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ).  

Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορεί να με βοηθήσει;

Πολλές φορές βιώνουμε ένα αίσθημα ντροπής, ανεπάρκειας ή ενοχής όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Παρόλο που αρκετές από αυτές είναι τυπικές όταν είμαστε μικροί, εάν επιμείνουν, ίσως αποτελέσουν λόγο ανησυχίας. Εάν θεωρείς ότι δυσκολεύεσαι εξαιτίας επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών, μην περιμένεις πολύ για να μιλήσεις σε έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι ή σε έναν εκπαιδευτικό σου. Οι ενήλικες αυτοί μπορούν να σε βοηθήσουν να απευθυνθείς σε κάποιον επαγγελματία ώστε να σε αξιολογήσει και να σε υποστηρίξει κατάλληλα.

Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τους αρχικούς σου προβληματισμούς και να σε παραπέμψει σε ειδικούς επαγγελματίες, όπως εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές και επαγγελματίες ψυχικής υγείας που μπορούν να μας βοηθήσουν στις δυσκολίες σχετικά με τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.

Το δημόσιο σύστημα υγείας  και το δημόσιο σύστημα παιδείας παρέχουν Υπηρεσίες μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης  (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.