Ποιες είναι οι συνήθεις ή αναμενόμενες δυσκολίες σε σχέση με την ελλειμματική προσοχή, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα;
Είναι σύνηθες για τα παιδιά κάτω των 6 ετών να εμφανίζουν ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Καθώς μεγαλώνουμε, οι απαιτήσεις που έχουν οι άλλοι από εμάς σταδιακά αυξάνονται, και αν εξακολουθήσουμε να είμαστε απρόσεκτοι, υπερκινητικοί και παρορμητικοί, είναι πιθανό να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες στο σχολείο και στις δραστηριότητές μας. Ακόμη κι αν κάποιες φορές προχωρούμε πιο αργά από τους συνομηλίκους μας, συνήθως τους φτάνουμε κάποια στιγμή και τελικά οι δυσκολίες μας που σχετίζονται με την ελλειμματική προσοχή, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα δεν εξακολουθούν στην ενήλικη ζωή μας.
Υπάρχουν και συγκεκριμένες συγκυριακές περιστάσεις που δεν έχουν σχέση με την τυπική ανάπτυξη και ωρίμανση, κατά τις οποίες ενδέχεται να εμφανίσουμε ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα ή παρορμητικότητα:
- Όταν δεν κοιμόμαστε ή δεν ξεκουραζόμαστε αρκετά.
- Όταν δεν τρώμε σωστά.
- Όταν νιώθουμε αγχωμένοι ή πιεσμένοι.
- Όταν νιώθουμε λυπημένοι ή απογοητευμένοι.
- Όταν είμαστε ιδιαίτερα απορροφημένοι από τη χρήση της τεχνολογίας και των ηλεκτρονικών συσκευών.
Πότε χρειάζεται να δώσω ιδιαίτερη προσοχή στην ελλειμματική προσοχή, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα;
Η ελλειμματική προσοχή, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα χρειάζεται να μας προβληματίσουν όταν δημιουργούν δυσκολίες στο σπίτι, με τους συνομηλίκους ή μέσα στη σχολική τάξη. Μερικές κοινές δυσκολίες που σχετίζονται με την ελλειμματική προσοχή και χρειάζεται να έχουμε στο νου μας είναι:
- Κάνουμε πάρα πολλά λάθη απροσεξίας στα σχολικά μαθήματα.
- Αποσπάται εύκολα η προσοχή μας.
- Δυσκολευόμαστε να ακούσουμε όταν μας μιλούν.
- Δυσκολευόμαστε να ακολουθήσουμε οδηγίες.
- Δυσκολευόμαστε υπερβολικά με τις πολύωρες εργασίες ή τα καθήκοντα με μεγάλη διάρκεια.
- Ξεχνάμε πολύ συχνά ακόμα και απλά πράγματα.
- Χάνουμε συχνά αντικείμενα.
Μερικές κοινές δυσκολίες που σχετίζονται με την υπερκινητικότητα είναι:
- Κινούμαστε νευρικά στη θέση μας.
- Στριφογυρίζουμε.
- Δυσκολευόμαστε να μείνουμε σε ένα μέρος για πολλή ώρα.
- Κινούμαστε διαρκώς.
- Δυσκολευόμαστε να παραμείνουμε σιωπηλοί.
Μερικές κοινές δυσκολίες που σχετίζονται με την παρορμητικότητα είναι:
- Είμαστε ανυπόμονοι.
- Δυσκολευόμαστε να περιμένουμε τη σειρά μας.
- Διακόπτουμε τους άλλους.
- Μιλάμε χωρίς να σκεφτόμαστε.
Κάποιοι από εμάς μπορεί να αντιμετωπίζουμε μόνο κάποιες από τις παραπάνω δυσκολίες, ενώ άλλοι περισσότερες. Γενικά, είναι σύνηθες να εμφανίζονται και τα δύο είδη δυσκολιών, δηλαδή τόσο η ελλειμματική προσοχή όσο και η υπερκινητικότητα ή/και η παρορμητικότητα, στο ίδιο άτομο. Το αποτέλεσμα είναι να δυσκολευόμαστε ιδιαίτερα να παρακολουθήσουμε στο σχολείο και να συμμετέχουμε σε άλλες δραστηριότητες.
Τι μπορώ να κάνω εάν αντιμετωπίζω δυσκολίες που σχετίζονται με ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα;
Η διαχείριση δυσκολιών που σχετίζονται με την ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα μπορεί να είναι μια πολύ δύσκολη και κοπιαστική διαδικασία. Εάν καταλαβαίνεις ότι αντιμετωπίζεις τέτοιου είδους δυσκολίες, υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείς να δοκιμάσεις να κάνεις:
- Ζήτησε βοήθεια από έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι. Οι ενήλικες που εμπιστευόμαστε είναι συνήθως οι γονείς/φροντιστές μας, άλλα μέλη της οικογένειάς μας ή κάποιος που είναι υπεύθυνος να μας φροντίζει. Ενημέρωσε τους ενήλικες που εμπιστεύεσαι για τις δυσκολίες σου. Μπορούν να σε στηρίξουν οι ίδιοι, αλλά και να σε βοηθήσουν να λάβεις επιπλέον βοήθεια που ίσως χρειάζεσαι.
- Μίλα στον δάσκαλό σου. Το να μιλήσεις σε κάποιον από τους εκπαιδευτικούς σου μπορεί επίσης να σε βοηθήσει . Οι εκπαιδευτικοί συνήθως ξέρουν αν έχουμε δυσκολίες που μας επηρεάζουν αρνητικά στο σχολείο. Το να μιλήσεις σε κάποιον εκπαιδευτικό σου όχι μόνο θα βοηθήσει εσένα να κατανοήσεις τις δυσκολίες σου, αλλά θα βοηθήσει και τον ίδιο να καταλάβει τι μπορεί να γίνει μέσα στη σχολική αίθουσα ή γενικότερα στο σχολείο που θα σε βοηθήσει σε σχέση με τις δυσκολίες σου αυτές.
- Αφιέρωσε λίγο χρόνο στην οργάνωση και τον προγραμματισμό. Η ελλειμματική προσοχή, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα συνήθως συνδέονται με άλλες δυσκολίες, όπως με τη δυσκολία να θυμόμαστε τις δραστηριότητες ή τα καθήκοντά μας. Προσπάθησε, λοιπόν, να αφιερώνεις λίγο χρόνο στο να προγραμματίζεις αυτά που έχεις να κάνεις κάθε μέρα. Για τον σκοπό αυτό, μπορεί να σου φανούν χρήσιμα τα ημερολόγια τοίχου, οι εφαρμογές κινητών τηλεφώνων ή τα ξυπνητήρια.
- Ασχολήσου με άλλες δραστηριότητες στις οποίες να νιώθεις ότι τα καταφέρνεις καλά. Οι συνέπειες της ελλειμματικής προσοχής, της υπερκινητικότητας και της παρορμητικότητας μπορούν βαθμιαία να υποσκάψουν το αίσθημα ικανότητάς μας. Η ενασχόλησή σου με δραστηριότητες όπως η μουσική, η συμμετοχή σε ομαδικά αθλήματα ή σε ότι άλλο πιστεύεις ότι τα καταφέρνεις καλά, συμβάλλει στην οικοδόμηση και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησής σου. Επίσης, η ενασχόλησή σου με δραστηριότητες όπως αθλήματα, στις οποίες μπορείς να διοχετεύεις την ενέργειά σου, μπορεί να σε βοηθήσει.
- Χώρισε τις εργασίες και τα καθήκοντα σε μικρότερα μέρη. Χωρίζοντας τα μεγαλύτερα καθήκοντα ή τους μεγαλύτερους στόχους σε μικρότερα μέρη, αποκτούμε τη δυνατότητα να συγκεντρωνόμαστε περισσότερο σε συγκεκριμένα σημεία, γεγονός που καθιστά τις μεγάλες εργασίες λιγότερο εξαντλητικές.
- Αφιέρωσε αρκετό χρόνο στις εργασίες και κάνε συχνά διαλείμματα. Τα άτομα που δυσκολεύονται εξαιτίας ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν απαιτητικές εργασίες. Να είσαι, λοιπόν, ρεαλιστής/ρεαλίστρια όσον αφορά στον παραπάνω χρόνο που θα χρειαστείς για να ολοκληρώσεις τις εργασίες σου. Επίσης, κάθε φορά που προγραμματίζεις μια αρκετά κοπιαστική δραστηριότητα, θα σε βοηθήσει να κάνεις συχνά ολιγόλεπτα διαλείμματα, ώστε να ξεκουράζεις το μυαλό σου.
- Απομάκρυνε καθετί που μπορεί να σου αποσπάσει την προσοχή. Οποιοσδήποτε μπορεί εύκολα να αποσπαστεί από κάτι που του τραβά το ενδιαφέρον. Η απομάκρυνση περισπασμών, όπως η τηλεόραση και το κινητό τηλέφωνο, μπορεί να σε βοηθήσει να συγκεντρωθείς πλήρως στα καθήκοντα που απαιτούν πολλή νοητική προσπάθεια.
- Δημιούργησε ένα σύστημα ανταμοιβών. Είναι σημαντικό να έχεις κίνητρο ώστε να αφοσιώνεσαι στα καθήκοντά σου και να τα ολοκληρώνεις. Κάθε φορά που ολοκληρώνεις ένα συγκεκριμένο καθήκον, δώσε στον εαυτό σου μια μικρή ανταμοιβή.
Εάν έχεις δοκιμάσει κάποιες ή τις περισσότερες από τις παραπάνω προτάσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζεις επιμένουν, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να ζητήσεις από έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι να αναζητήσει επαγγελματική υποστήριξη.
Εάν οι δυσκολίες που σχετίζονται με την ελλειμματική προσοχή, την υπερκινητικότητα και την παρορμητικότητα είναι πολύ συχνές και έντονες, εκδηλώνονται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, δεν συμβαδίζουν με αυτές που αντιμετωπίζουν άλλα άτομα ίδιας ηλικίας και παρεμβαίνουν αρνητικά στην καθημερινή ζωή, ίσως αποτελούν πιθανή ένδειξη Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ).
Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορεί να με βοηθήσει;
Πολλές φορές έχουμε αισθήματα ντροπής, ανεπάρκειας ή ενοχής δυσκολίες που σχετίζονται με ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Εάν καταλαβαίνεις ότι αντιμετωπίζεις τέτοιες δυσκολίες, υπάρχει διαθέσιμη υποστήριξη και καθοδήγηση που μπορείς να λάβεις.
Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τους αρχικούς σου προβληματισμούς και να σε παραπέμψει σε ειδικούς επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, μια επίσκεψη σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη.
Το δημόσιο σύστημα υγείας και το δημόσιο σύστημα παιδείας παρέχουν υπηρεσίες μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τις πιο κοντινές διαθέσιμες υπηρεσίες του εκπαιδευτικού συστήματος και του συστήματος δημόσιας υγείας για την παροχή βοήθειας στα παιδιά και τους εφήβους σε όλη τη χώρα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας Χαρτογράφηση Υπηρεσιών εδώ.