Ποια είναι η τυπική ανάπτυξη των εφήβων;

Ανάπτυξη των δεξιοτήτων της σκέψης και της επίλυσης προβλημάτων

Η εφηβεία είναι μια περίοδος κατά την οποία δεν αναπτύσσεται μόνο το σώμα, αλλά αναπτύσσεται εξίσου και ο εγκέφαλος. Ζητούμενο για τους εφήβους είναι η σταδιακή μετάβαση από έναν πιο συγκεκριμένο προς έναν πιο αφηρημένο τρόπο σκέψης. Καθώς η ικανότητά τους να σκέφτονται αφηρημένα βελτιώνεται, οι έφηβοι κατακτούν την ικανότητα να σκέφτονται σε βάθος και να επιλύουν ολοένα και πιο σύνθετα προβλήματα. Μπορούν πλέον να «διαβάζουν ανάμεσα στις γραμμές» ενός λογοτεχνικού έργου, να εξετάζουν μια ιδέα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, να καταπιάνονται με ολοένα και με πιο πολύπλοκες μαθηματικές έννοιες και να κατανοούν πιο σύνθετα θέματα από τα πεδία της ποίησης, της επιστήμης, της πολιτικής, της φιλοσοφίας και της κοινωνίας. Παρ’ όλα αυτά, οι αποφάσεις που παίρνουν δεν βασίζονται πάντοτε στη λογική αλλά στο έντονο συναίσθημα και την παρόρμηση.

Παράλληλα με την εξέλιξη της σκέψης και των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, οι έφηβοι αναπτύσσουν σταδιακά και την ικανότητά τους να θέτουν μακροπρόθεσμους στόχους και να κάνουν σχέδια που αφορούν στο πώς θα καταφέρουν να πετύχουν τους στόχους αυτούς. Προς το τέλος της εφηβείας, οι μακροπρόθεσμοι αυτοί στόχοι ενδέχεται να αφορούν ακόμα και στο ποιοι θέλουν να είναι στη ζωή τους ή τι σπουδές και τι επάγγελμα θα ήθελαν να ακολουθήσουν.

Σωματική-κινητική ανάπτυξη

Σωματικά-κινητικά, οι έφηβοι περνούν από «αναπτυξιακές εκρήξεις», δηλαδή φάσεις απότομης ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να αισθάνονται ορισμένες φορές σαν αδέξιοι ξένοι μέσα στο ίδιο τους το σώμα. Ψηλώνουν, η μυϊκή τους μάζα αυξάνεται και αρχίζουν να εμφανίζουν τα σωματικά χαρακτηριστικά του ενήλικα, συνήθως προτού αποκτήσουν την αντίστοιχη  γνωστική ωριμότητα. Μόλις υποχωρήσει αυτή η δύσκολη περίοδος της αδεξιότητας, οι έφηβοι αποκτούν συνήθως μεγαλύτερη σωματική-κινητική επιδεξιότητα.

Παρ’ ότι η εφηβεία ξεκινά με την ενήβωση, είναι φυσιολογικό για τα παιδιά και τους εφήβους να την περάσουν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, αν και συνήθως  η διαδικασία της εφηβείας ξεκινά  γύρω στην ηλικία των 12-13 ετών. 

Οι έφηβοι χρειάζονται περίπου 8 ώρες καθημερινού ύπνου.

Κοινωνική ανάπτυξη

Οι έφηβοι νιώθουν ολοένα και περισσότερο την ανάγκη να ανεξαρτητοποιηθούν από τους γονείς/φροντιστές τους και τα άλλα μέλη της οικογένειάς τους. Μπορεί να δείχνουν λιγότερη στοργή απέναντι στους γονείς/φροντιστές τους και μερικές φορές να δείχνουν αγενείς απέναντί τους και να νευριάζουν εύκολα. Παρ’ ότι ορισμένες φορές μοιάζουν απόμακροι, εξακολουθούν να εξαρτώνται από τους γονείς/φροντιστές και την οικογένειά τους για κοινωνική και συναισθηματική υποστήριξη.

Οι έφηβοι επιδεικνύουν ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους συνομηλίκους τους και διάφορες κοινωνικές ομάδες, και ενδέχεται να επηρεαστούν πολύ από αυτούς. Η προσαρμογή στην ομάδα των συνομηλίκων και η αποδοχή από αυτούς είναι συνήθως πρωταρχικής σημασίας για τους εφήβους. Συγκρίνουν συχνά τον εαυτό τους με τους συνομηλίκους τους ή προσπαθούν να μιμηθούν άλλα ινδάλματα (π.χ. διασημότητες). Επιπλέον, αυξάνεται σταδιακά το ενδιαφέρον τους για το αντίθετο φύλο και αρχίζουν να επιθυμούν να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν ρομαντικές σχέσεις.

Συναισθηματική ανάπτυξη

Οι συναισθηματικές “αναταραχές” είναι σύνηθες φαινόμενο στην εφηβεία. Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν σε αυτή την περίοδο μπορούν να προκαλέσουν στον έφηβο γρήγορες εναλλαγές της διάθεσης, οι οποίες ορισμένες φορές εκφράζονται με γρήγορες διακυμάνσεις ανάμεσα στη χαρά και τη λύπη ή την ευγένεια και τον θυμό. Οι έφηβοι δεν τα καταφέρνουν πάντοτε να ελέγξουν κάποιες από αυτές τις διακυμάνσεις και όταν το κατορθώνουν  αποτελεί ένα από τα «καθήκοντα» της εφηβείας. Μπορεί επίσης να βιώνουν υψηλά επίπεδα άγχους εξαιτίας των αυξανόμενων σχολικών απαιτήσεων, των κοινωνικών πιέσεων ή της έναρξης και της λήξης των ρομαντικών σχέσεων. 

Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες εάν ανησυχώ  για την ανάπτυξη του έφηβου παιδιού μου;

Δεν αναπτύσσονται όλοι οι έφηβοι με τον ίδιο τρόπο. Κάποιοι αναπτύσσονται ταχύτερα από άλλους, γεγονός που είναι αναμενόμενο. Μια καθυστέρηση σε έναν τομέα ανάπτυξης δεν αποτελεί πάντοτε λόγο ανησυχίας.

Εάν, παρ’ όλα αυτά, ανησυχείτε για το παιδί σας, μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στο «Ανησυχώ για το παιδί μου. Πώς μπορώ να καταλάβω τι του συμβαίνει;» πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.

Μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σαρώνοντας με την κάμερα του τηλεφώνου σας τον παρακάτω κωδικό QR ή πατώντας στο σύνδεσμο εδώ.